Азот. Азоттыц периодтык жуйедегі орны және
Касиеттер
Азот II периодта, V топтыц Heri3ri топшасында орналаскан. Азоттан баска ол топшаны, фосфор Р, мышьяк As, сурьма Sb жене висмут Bi элементтер1 курайды. Бул элементтердщ ец сырткы энергиялык денгейшес1нде бес электрон бар. Мысалы, азоттьщ атомында электрондардыц орналасуы:
7N
Электрондык формуласы: Графиктш формуласы:
Азот атомы жетпей турган уш электронды косып альш, -3 тотыгу дережесш керсетеда. Ен жогары тотыгу дережеа. +5.
Бос куйшде азот eKi атомнан туратын N2 жай зат тузеда. Оньщ молекуласыныц курылымы:
: N :: N : немесе N = N
Азот топшасында азоттан бастап висмутка карай атомныц мелшер1 еседа, тотыксыздандыргыш касиет1 артады да тотыктыр¬гыш касиет кемиді.
V топтыц Heriзri топшасындагы элементтердің ушкыш сутектг косылыстары ковалентп полюст1 байланыс тузеді, оньщ жалпы формуласы — RH3, оттекпен тузетш оксидтер1 R2O5-Ke сейкес.Азотты алгаш рет агылшын химии Д.Резерфорд сипаттаган. 1772 ж. азоттыц ресми ашылган жылы болып есептеледд.
Табигатта кездесу1. Азот табигатта бос куйшде ауаныц нег!зг1 курам белш., келем1 бойынша — 78,1%.Косылыс куйшде азот туздары: мысалы, селитралары NaNO3, KNO3 тур1нде жене белокты заттар ппрггенде пайда болатын ешм—аммиак NH3 туршде кездеседа. Азот органикалык косылыс ретшде барлык Tipi организм курамында болады. Мысалы, ол белокты заттар (протеин, протеидтер), нуклеин кышкылы курамында жене зат алмасу ешт — карбамид пен зер кьппкылында бар.
Скачать |