Өндіріс факторларының нарығы

 Өндіріс факторларының нарығы

Өндіріс факторлары нарығында сұраныс тудыру ерекшеліктері. Өндіріс факторының шекті өнімі және шекті табыстылығы. Сұраныстың бағалық емес факторлары. Өндіріс факторына баға бойынша сұраныстың икемділігі. 

Еңбек нарығы. Еңбекке жеке және нарықтық ұсыныс. Табыс және ауыстыру тиімділігі. Резервтік жалақы және жұмыс туралы шешім қабылдау. Әлеуметтік-демографиялық топтардың жұмыс ұсыну ерекшеліктері. Жұмыс ұсынуға салықтың және әлеуметтік трансферттердің ықпалы.

Қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді кезеңдердегі еңбекке сұраныс. Ауқым мен ауыстыру тиімділігі. Өндіргіш сұраныс заңдары мен еңбекке сұраныстың икемділігі. Еңбектің өзара бірін-бірі толықтыратын және өзара бірін-бірі алмастыратын түрлеріне сұраныс және өндіріс факторлары. Еңбек нарығы мен игілік нарығының құрылымы әр түрлі болған жағдайдағы еңбекке сұраныс: монопсония, монополия.  Адам капиталы теориясы. Адам капиталына салынатын жеке және фирмаішілік инвестициялар, жалпы және арнайы адам капиталы. Еңбек нарығында білім беру туралы дабыл қағу. Адам капиталы теориясындағы демографиялық фактор.

Номиналды және нақты жалақы. Жалақыдағы өтемақы айырмашылықтар. Еңбек нарығындағы кемсітушілік. Жұмыс күшін жұмылдыру. Фирмааралық жұмылдыру. Еңбек көші-қоны. Еңбек нарығының сегменттілігі және қосұдайылығы.

Капитал нарығы. Табиғи және ақша капиталы. Капитал және ссуда (қарыз) пайызы. Заем қаражаттарына сұраныс және ұсыныс. Жетілген бәсеке жағдайындағы проценттік мөлшерлеме. Нақты және номиналды пайыздық мөлшерлеме. Дисконттау қағидаты.

 Капитал нарығы құралдары. Мемлекеттік орта мерзімді және ұзақ мерзімді құнды қағаздар. Корпоративті құнды қағаздар, олардың түрлері. Өндіргіш қаржы құралдары: форвардтар, фьючерстер, опциондар және олардың түрлері. Құнды қағаздарды иеленушілердің табыстары, олардың түрлері. Тәуекел ұғымы және инвестиция салу барысындағы тәуекел түрлері. Құнды қағаздың түпнұсқалық (инвестициялық) құны ұғымы, факторлар, онарды анықтайтындар. Құнды қағаздар бағамы және сұраныс пен ұсыныс тетігі. Қаржы құралының табыстылығы және оның түрлері. Табыстылықтың пайыздық мөлшерлемеден айырмашылығы. Пайыздық мөлшерлеменің уақытша құрылымы. Табыстылық қиғаштығы және  оның капитал нарығын талдаудағы рөлі.

Заемдік (қарыздық) құнды қағаздар нарығы, оның құрылымы мен қатысушылар. Акциялар нарығы, оның құрылымы мен қатысушылар. Қор биржасы, оның элементтері мен қызметтері. Құнды қағаздардың биржадан тыс саудалау ерекшеліктері. Биржалық және биржадан тыс өндіргіш қаржы құралдары.

Табиғи ресурстар нарығы. Табиғи ресурстар нарығындағы сұраныс пен ұсыныс. Жер рентасы және жердің бағасы. Жер нарығын реттеу әдістері.

Ақпарат нарығы. Ақпараттық тауар ерекшелігі.

Өндіріс факторларының бәсекелес нарығындағы тепе-теңдігі. Өндіріс факторларының табыстары мен фирмалардың шығындары.