РЕФЕРАТЫ НА КАЗАХСКОМ ЯЗЫКЕ

Бұл елдің славяндық атауы, ал Батыс Европа тілінде ол Montenegro деп аталады. Бұрын Югославия кеңестік республикасының федеративті бірліг болған. Қаратау мен Ресейдің тарихи дәстүрлі байланысын ескере отырып, Қаратаулықтар Ресей саяхатшыларына оң көзқарас танытады. Ол Адриат теңізі жағалауындағы Балқан жартылай аралының оңтүстік бөлігінде орналасқан. Орталығында Жерорта теңізімен оңтүстік-шығысында Албаниямен солтүстігінде Хорватиямен, Босния, Герцеговинамен шектеледі. Көле – 13,8 мың шаршы км, халқы – 650 мың адам. Негізгі тұрғындары Православ дініне табунышы қаратаулықтар мен сербтер, албандықтар аз.   Санаққа сәйкес” Қаратаудың 40% тұрғындары өздерін сербтерге, 30%-ы қаратаулықтарға жатқызады. Албандықтармен хорваттар саны аз. Сербия мен Қаратауда бұрынғы КСРО елдерінің тұрғындары мен ресейліктерге жылы қарым-қатынас танытылады. Тілдік кедергілер кездеспейді. Сербохроват тілі орыс тіліне өте ұқсас, орыс тілін білетіндер олардың арасындағы айырмашылықты байқамайды. Сербия мен Қаратау арасына республикашілік шекара қойылған. Шекарашылар бұл жерде көлік құжаттарын тексеріп, көлікке ұлттық сақтандыруды талап етеді(заң бұзушылық – жасыл карта бүкіл ел территориясына біртекті).   Ескі қонақүйлерді қайта құру, орта деңгейдегі виллалар салу (4А ауданда) құрылысы қарқынды жүріп жатыр. Теңізден алыс орналасқан виллалар авторлық жиһаздармен жабдықталмаған.   Жергілікті асхана “жергілікті, балық, италиялық” үш мектептен тұрады. Адриат теңізінің жақын болғанына қарамастан, Қаратауда балық өте қымбат.   Жергілікті асхана – шошқа немесе сиыр етінің “ертегісі”. Жергілікті шараптардың халықаралық нарықта орны болмаса да, назар аударарлықтай. Атақты қаратаулық “Вранац” жергілікті шарап шығарудағы ғаламат нәтиже деп айтуға болады.  

Жергілікті ақ шараптар – “Крунак”(жүзім арағы). Әсіресе, Хорватия ауданымен шектесетін қалаларда су жетіспейді. Құбырдағы суға хлор себіледі. Алайда авиасоққылар мен жүйелердің тозғандығынан құбырдан су ішу ұсынылмайды. Минералды немесе шөлмектегі суды пайдаланыңыз. Сүт пастерленеді, барлық сүт өнімдерін пайдалану қауіпсіз. Жергілікті ет, үй құстары, теңіз өнімдері, жеміс-жидектер денсаулыққа зиян тигізбейді. Елдегі бағалар деңгейі өте жоғары емес, бірақ аудандардағы айырмашылық байқалады.

Қаратаудың жағажай аудандарында шамамен 25% қымбат, Косово мен Воеводинада бүкіл ел бойынша бірнеше есеге арзанырақ. Бұл айырмашылық Қаратаудағы евро мен динар бағамында (динар евроға тең болса да). Бағалардың айырмашылығы өсуі де мүмкін.

Қаратауда халықтың дәстүрлі қолөнері молынан сақталған. Майлықтар, шілтерлер, кілемшелер, әр түрлі тоқылған бұйымдар, ұлттық сән үлгілері жергілікті шеберлердің сүйіспеншілігінен туындаған. Жергілікті “Вранац” шарабы, крстач, үй ракиясы (балқан самогоны), тәтті ірімшіктер мен зәйтүн майы керемет кәдесый болып саналады.