РЕФЕРАТЫ НА КАЗАХСКОМ ЯЗЫКЕ

35-53°с.е   аралығында дүние жүзілік мұхиттан шалғай құрлықтың орталық бөлігіндегі географиялық орынының ерекшелігіне сай Каледон Герцин, Альпі қатпарлықтарында түзілген биік және аласа тау жүйелерімен шектескен Тұран жазығының табйғатының алуан түрлілігінің негізгі себебін ашып көрсету еліміздің аумағының батыс  оңтүстік-батыс және оңтүстік бөлігінің жер бедерінің,климатының, топырағы мен өсімдіктер жамылғысының қалыптасу заңдылықтарына әсер ететін негізгі факторларды анықтауға мүмкіндік береді.

         Тұран ойпатының құрылықтың ішкі аймағында орналасуы Шығыс Европаның өзі орналасқан ендіктеріне қарағанда қысы суық, жазы  ыстық болып климаты шұғыл континентілігін;келуімен ерекшеленетін климатының шұғыл континеттілігінің; желдің,температураның әсерінен жүретін үгілу үрдісін,жер бедерінің эолдық пішініндерін,құрғақ климат жағдайында топырақ пен өсімдіктер жамылғысының шөлге тәң түрлерін таралуын анықтайды.  Шөлді шөлейтті Тұран жазығының жан -жақты  оқып үйрену табиғат байлықтарын шаруашылық мақсатта игеру барысын қоршаған ортаның тепетеңдігін сақтау мәселесін шешу мен қатар, табиғат жағдайларының негізгі ерекшеліктерінің терен меңгеруге мүмкіндік береді.

         Мақсаты:

-         Тұран жазығының геогфиялық орынының ерекшелігінің климаты        мен органикалық дүниесінің таралуына ; түзетін әсерін;

-         Аумақтың табиғатының қалыптасу тарихындағы әртүрлі  геологиялық кезендердегі палеоклиматтық, палеоэкологиялық,   және палеогеографиялық жағдайларының негізгі ерекшеліктерін;

-         Геотектоникалық құрлысымен жербедерінің геоморфологиялық   типтерінің арасындағы өзара байланыстарды;     

-         Аумақтық табиғат кешендерінің қалыптасуына әкелетін негізгі                  факторларды анықтап,табиғи тепетеңдіктің бұзылу, себептерін   ашып көрсету.

Төмендегі мәселелерді шешу көзделген:                                                          

-         Физикалық, географиялық орынының негізгі ерекшеліктерін;

-         Аймақтың зерттеу тарихын;      

-         Геологиялық даму тарихымен геотектоникалық құрылысының   негізгі ерекшеліктерін;

-         Жер бедерінің түзілу жолдары мен аумақта таралуын;

-         Климаттың түзілу зандылықтарынымен ішкі суларын;

-         Топырағымен өсімдіктер жамылғысының негізгі ерекшеліктерін;

-         Табиғат қорғау мәселелерін жанжақты талдап,ой  қорытындыларын шығару;

Практикалық манызы: нәтижесінде жинақталған дәлекті матерялдар ֵГеография мамандығының студенттері, орта мектептің мұғалімі мен оқушылар Тұран ойпатының табиғатын жан-жақты оқып үйрену үшін, туристік  фирмалармен өңдірістің жеке салаларының мамандары білім көзі  ретінде пайдалана алады.

Ішкі сулары, топырағы мен органикалық дүниесі, табиғат байлықтарын игеруге байланысты туындаған түйінді мәселелермен  оны шешу жолдары көрсетілген.