М.ШАХАНОВ, Е.РАУШАНОВ ПОЭЗИЯСЫ

Лекция мақсаты: М.Шаханов, Е.Раушанов поэзияларының мәнін таныту.

Сұрақтар:

1. М. Шаханов – баллада жанрының шебері. Балладаларының тақырыптық жүйесі. Ақын шығармаларында кейіптеудің қолданылу сипаты.
2. Ақын шығармашылығында мифтік түсініктердің қолданылу сипаты. «Ғайша-бибі» поэмасындағы аңыз бен миф.

М. Шаханов. Шығармашылық жолы. Ақын поэзиясы, өзіндік стиль ерекшелігі. Поэзиясындағы екпінділік, ырғақтылық, терең мазмұндылық және идея мәселесі. М. Шаханов – баллада жанрының шебері. Балладаларының тақырыптық жүйесі. Ақын шығармаларында кейіптеудің қолданылу сипаты. Көркем образ жасау шеберлігі. Ақын поэмалары. Поэмаларының суреттеу ауқымы, қамту уақыты, нысана еткен мәселелері. Драмалық дастандары. Тарихи оқиғалар. Адамдардың мінез-құлық, дүниетанымы, адал достық, қастерлі махаббат тақырыбының жырлануы.

Е.Раушанов. Шығармашылық жолы. Ақын поэзиясының ерекшелігі. Өлеңдеріндегі өзіндік көзқарас, парасаттылық пайым, азаматтық белсенділік. Поэзиясындағы Ақын бейнесі. Лирикалық қаһарман, оның рухани өсу белестері. Поэмалары. Ондағы уақыт, қоғам, ұрпақ, ел алдындағы перзенттік парыз, азаматтық борыш туралы мәселелер. Тарихи тақырыптағы поэмалары.Ондағы ой мен образ, уақыт пен оқиға. Ақын шығармашылығында мифтік түсініктердің қолданылу сипаты. «Ғайша-бибі» поэмасындағы аңыз бен миф. Халық аузындағы аңыздық проза үлгілерінің ақын шығармаларында жаңаша сипат алып, мазмұн, мағына жағынан тереңдеуі. Мифтік құбылушылық мәселесі.

Өзін-өзі бақылау тапсырмалары:

М. Шаханов – баллада жанрының шебері. Балладаларының тақырыптық жүйесі.

1. Ақын шығармаларында кейіптеудің қолданылу сипаты.

3. Е.Раушанов шығармашылығында мифтік түсініктердің қолданылу сипаты. «Ғайша-бибі» поэмасындағы аңыз бен миф.

Әдебиет:

1.     Қазақ әдебиетінің тарихы, 8-10 томдар.-Алматы, М.Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институты, 2000-2005 жж.

2.     Дәдебаев Ж. Қазіргі қазақ әдебиеті: Лекциялар курсы.- А.: Қазақ университеті, 2003.- 284 б.

1. Әскербекқызы Ж. Е.Раушанов поэзиясындағы «Іңірдің» поэтикалық суреттемесі // Қазақ тілі мен әдебиеті.- 2003, 17 қазан
2. Жандәулет Т. Топырағыңды тонатпа (Е.Раушанов шығармашылығы хақында) // Қазақ әдебиеті.- 1999, 30 шілде
3. Зақанқызы Р. Ұлттық мінездің көркем көрінісі (Е.Раушанов шығармашылығы хақында) // Ақиқат.-2001, №3
4. Раушанов Е. Мен қашанда зиялы қауымды айыптауға қарсымын // Қазақ әдебиеті.- 2001, 9 ақпан
5. Сүлейменов А. Болмыспен бетпе-бет: Сын мақалалар, эсселер, ой-толғамдар, аудармалар.- А.: Жас қазақ, 2001. — 216 б.
6. Есім Ғ. Цивилизациялар адасуы // Ақиқат.- 1999, № 2, 31-36 б.
7. Исабеков Д. Ақындық пен азаматтықтың космоформуласы // Ана тілі.- 2002, 4 шілде
8. Сейхуни Ш. Ақберен ақын асуы (М.Шаханов туралы) // Жас қазақ үні.- 2002, 13 желтоқсан
9. Серғазы Ғ. Тарлан тұлғаға табыну  (М.Шаханов туралы) // Алматы ақшамы.- 2001, 1 ақпан