БҚО мал шаруашылығының жағдайы

конецформыначалоформыБҚО мал шаруашылығының жағдайы туралы мәлімет

Барлық санаттағы ауыл шаруашылығы құрылымдарындаірі қарамал басының саны-498 мың басты құрады, соның ішінде сиыр-165 мың бас, қоймен ешкі-1029,3 мың бас, жылқы-70,1 мың бас (107,5%), шошқа 30,4 мың бас және құс-1023,1 мың бас.

2009 жылдың қаңтар-шілде айларында мал мен құстыңсойыс салмағы 36,8 мың тонна, яғни 2008 жылғы көрсеткішпен салыстырғанда 3,9 %-ғаөскенінкөрсетті.

Төл алу былтырғы жылмен салыстырғанда 1,5% өсіп, 153 мың басты құрады, соның ішінде бұзау мен қозылар3%-ғаөсіп, 436,6 мың басты көрсетсе, құлын5,2 % , торайлар 3,5 %-ды құрады.

Облыстың асыл тұқымды мал шаруашылығының негізін 24 шаруашылық нысандары құрайды, олардың 6-ы асыл тұқымды мал зауыты, 18-і асыл тұқымды мал шаруашылығы болып келеді. 13 шаруашылық мүйізді ірі қарамалын өсірумен(9683), 5 шаруашылық қойөсірумен(52540), 5шаруашылық жылқы өсірумен(1907) және бір шаруашылық түйе өсіумен(266 бас) айналысады.

Осы жылы тағы 5 шаруашылық ашу көзделіп отыр. Оның 3-уі көшім тұқымды жылқы өсіретінболса, 2-уі сүтті бағыттағы сиыр малын өсіруменшұғылданатын болады.

Асыл тұқымды мал шаруашылығын дамыту мақсатында республикалық бюджеттен 2009 жылы 083 «Облыстық бюджеттерге, Астана және Алматы қалаларыныңбюджеттеріне асыл тұқымды мал шаруашылығын қолдауғаберілетін ағымдағы нысаналы трансферттер» бағдарламасы есебінен асыл тұқымды төл сатуға 60965 мың теңге қаржықарастырылатынболады.

Қазіргітаңда осы қаражаттанмүйізді ірі қарадан400 басқа 21605 мың теңге игерілді, қой-248 бас (2325 мың теңге), жылқы-44 бас (1881 мың теңге) және бұқалардың ұрықтарынсатуға 374 мың теңге игерілді. Бөлінген қаржыданигерілгені 26185 мың теңге, яғни 43%-ды құрайды.

2009 жылы 010 015 «Асыл тұқымды мал шаруашылығын қолдау» бағдарламасы бойынша жоғары сапалы аналық мал басын ұстаушығынын азайту мақсатында облыстық бюджеттен 36000 мың теңге қаржыбөлінді. Қаржыныигеру осы жылдың желтоқсан айына жоспарланып отыр.

Облыста қолданұрықтандыратын194 пункт жұмыс істейді. 2009 жылдың 1 тамызында 28966 сиыр мен қашарқолданұрықтандырылды, бұл көрсеткіш өткенжылмен салыстырғанда 22%-ғажоғары.

010 015 «Асыл тұқымды мал шаруашылығын қолдау» бағдарламасы бойынша сиыр мен қашарлардықолданұрықтандырушықызметшығынын өтеумақсатында 27000 мың теңге қаржыбөлінді. Қазіргітаңда осы қаржының90%-ы игеріліп отыр.

Облыста 174 ірі және орташа шаруа қожалықтарыжұмыс істейді. Осы шаруашылықтарда 46,4 мың бас ірі қаранемесе жалпы мал басының 9,3%-ы қой-157 мың бас (15,2%) және жылқы-19,1 мың бас (27,2%) ұсталады.

088 «Облыстық бюджеттерге, Астана және Алматы қараларыныңбюджеттеріне асыл тұқымды мал шаруашылығын қолдауғаберілетін ағымдағы нысаналы трансферттер» бағдарламасы бойынша облыстағы сиыр, шошқа, қойеттерін өндірудікөбейтуге және сүтті тауар өндірушілергереспубликалық бюджеттен 312566 мың теңге көлемінде субсидия бөлінді. Ол қаржысиыр етін өндіретінмамандандырылған-53 шаруашылық, шошқа етін өндіретін-6 шаруашылық, сүт өндіретін-3 шаруашылық, жұмыртқа өндіретін-3 шаруашылық және жүн өндіретін-1 шаруашылыққа бөлінетін болды. Сонымен қатарқосымша110 тонна ет өндірукөзделіп отыр.

2009 жылдың 7 айында облыстық ауыл шаруашылық тауар өндірушілер1118 тонна сиыр ет өндіріп, 98252 мың теңге, шошқа еті 228 тонна, 22247 мың теңге, сүт 823 тонна, 9056 мың теңге, жұмыртқа 17012 мың дана, 44231 теңге және жүн 17,4 тонна, 2819 мың теңге көмек қаржыалды.

Мал азығын дайындау кезінде жұмсалатын жанар жағар майды арзандатуға 010 015 «Асыл тұқымды мал шаруашылығын қолдау» бағдарламасы бойынша облыстық бюджеттен 55600 мың теңге қаржыбөлінді. Бөлінген қаржыосы жылдың қазан-қарашаайында игерілетін болады.

1.08.2009 жылы 161317 бас ірі қараға(66%), 274668 бас қойға(50%), 11975 бас жылқыға (30%) бірдейлендіру жасалынды.

Зеленов ауданының Янайкин ауылдық округінде сиыр етін өндірудікөбейту мақсатында 8640 бас мүйізді ірі қарағаарналған бордақылау алаңының құрылысыжүріп жатыр. 2009 жылдың екінші жартысында 104 жұмыс орнын беру көзделіп отыр. Көшім ауылдық округінде «Бисекеш» ЖК тәулігіне 3 тонна ешкі сүтін өндіретін, 20 жұмыс орыны бар шағын зауыттың жұмысын бастады.

«Ақас» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі 500 бас сиырға арналған сүтті-тауарлы ферманың құрылысынаяқтады. Сонымен қатар«Есет» ШҚ базасында қымызөндіретінцехтің құрылысыаяқталды.

Облыстық ауыл шаруашылығы басқармасында «Ветеринария мәселесі туралы» кейбір заңнамалық актілеріне өзгерістермен толықтырулар енгізу туралы» Заңы және мал шаруашылығында жүргізілетін ірі көлемді селекциялық бағдарламаны түсіндіру жөніндегі аймақтық өтті.

Мал шаруашылығы бөлімінің мамандары облыстағы мал шаруашылығының болашағы және істеген жұмыстары жөнінде бұқаралық ақпарат құралдарынамәлімет беріп отырады.

мың бас

конецформыначалоформыМал шаруашылығы өнімінөндіруөсуде

2007 жылы облыста мал шаруашылығы өнімдерініңнегізгі түрлерін өндірудіңөсуқарқындылығыүдейтүсті, бұл мал басының саны мен өнімділігініңартуына байланысты.

1.01.2008 жылғы мал шаруашылығы өнімініңнегізгі түрлерін өндірутұтас облыс бойынша мынадай мәліметтермен сипатталады:

Қазіргіуақытта облыс қалаларымен аудандарында ауыл шаруашылық табынын сақтау жөнінде қыруаржұмыстар жүргізіліп жатыр. Нәтижесінде 2008 жылғы 1 қантардағыжағдай бойынша, шошқадан және жылқыдан басқа, мал түрлерінің саны ұлғайды.

Рубиком» ЖШС мал шаруашылығы кешені - шошқаның 12 мыңға жуық санымен Павлодар облысы аймағында ірілердің бірі. Өндірісорындары Павлодарское ауылы аймағында орналасқан. Кешен Еуропа өндірушілерініңүздікқұрал-жабдығымен жабдықталған.

Мал шаруашылығы саласындағы ең жаңа өңдеулерменқолдануыменжұмыс жүргізіледі: жұмыс орындарында климат бақылағышы, «Howema» неміс фирмасы өндіргеншошқаларды автоматты тамақтандыру мен суарудың заманауи жүйесі енгізілген, вентиляция мен микроклиматтың жоғары технологиялы жүйесі, кессонды қоратазалау жүйесі қолданылады. Кәсіпорында мал ауруларын алдын алу үшінбағытталған барлық міндетті талаптар орындалады.

Осындай қолайлыжағдайда орналасқан жануарлар жемді жақсырақ игеріп, тез өседі, ал мал санының сақтамдылығы 90-95% құрайды. Барлық шошқа өсірукешені энергия бойынша, белок, микроэлементтер және басқа да компоненттер бойынша балансталған өзіндікөндірісқұрамажемдерімен толық қамтамасызетілген. Бұл азықтандыру әдістерінәркезжетілдіруге, рецепттер оптимизациясы бойынша рецепттер жүргізуге, өнімділіктіжоғарлататын жаңа компоненттерді енгізуге мүмкіндік береді.

Одан басқа, мал шаруашылығы кешенімен бағытталған селекциялық жұмыс жүргізіледі. 2003 жылы ҚРАуыл шаруашылығы министрлігімен мал шаруашылығы кешенін аттестаттау өткізілдіжәне оның нәтижелері бойынша ірі ақ текті шошқаларды өсірубойынша асыл тұқымды мал шаруашылығы мәртебесін алды. Қабандардыңбірінші саны Ресей Федерациясының үздікшаруашылығынан әкелінген. Бұл тек өсірутиімділігі, буаздану сапасы және жергілікті жағдайларға үйренубойынша үздікретінде әлемніңтүрлі елдерінде өзінжақсы танытты.

Гибридті қосубойынша жұмыс жүргізгенде, біз түрлі нұсқаларды көрдік. Өткізілгенжан-жақты талдау аналық жақтағы ірі ақ тек болған жағдайда жақсы нәтижеге әкелетінінкөрсетті. Бұл жұмыс нәтижесінде алынған гибридтер аталық тектерден барлық көрсеткіштер бойынша озады.